Het reizen in Alaska betekent ook het overschreiden van grenzen. In het zuidoostelijke deel, de 'Panhandle', de steel van de koekepan, waaruit Alaska is opgebouwd, is het spoor van natuurlijk landsgrenzen goed te volgen.
Vanuit 'Below 48' USA nader je Alaska vanuit het zuiden gezien, via de territoriale wateren van Canada. De grens begint in de Grote Oceaan en ligt langs de noordkant van de brede zeestraat, de Dixon Entrance, die naar de Canadese havenstad Prince Rupert voert. Ze is precies ten zuiden van Dall Island getrokken en loopt naar het oosten onder Cape Muzon met de plaats Kaigani door.
Vervolgens door Cordova Bay en dan bezuiden Pt. Nuñez en Cape de Chacon. Allen deel uitmakend van het grote Prince of Wales Island. Duidelijk is dat hier al Spaanse zeevaarders op de kust zijn geweest, wat ook aan de vele Spaanse namen op de westkust van Prince of Wales Island is te zien. De grens steekt de Clarence zeestraat en Revilla Gigedo Channel over naar de ingang van een zeer lange fjord. Aan de Canadese kantan twee langgerekte eilanden heet het Portland Inlet. Vanaf twee minuscule eilandjes, ook de meest zuidelijke puntjes van Alaska, heet het Portland Canal, waar vroeger aan de ingang Fort Tonga lag.
Het zeer lange en smalle fjord komt tot aan de voet van de Lincoln Mountains. Hyder in Alaska, en Stewart aan de Canadese kant zijn de grensplaatsen waar een van de weinige wegen vanaf de kust door de Coast Mountains naar het binnenland van British Columbia begint. Op Alaska's grondgebied ligt een immens natuurpark en het geeft weer hoe een oerregenwoud zich in deze natte kuststrook ontwikkelde. Bij het 'Misty Fjords National Monument & Wilderness', begint een reeks van beschermde natuurgebieden die in Alaska overvloedig aanwezig zijn. In deze grootste staat van de VS hebben ze dan ook dienovereenkomstige oppervlakten en begrenzingen. Ze strekken zich uit over zee- en kustgebieden, over eilanden, bergketens, plateaus en rivierdeltas. Voor de natuurliefhebber is Alaska een aards paradijs.
De meest westelijke bergketen, laat een spoor achter van een opeen volgende aantal hoge pieken en heet toepasselijk: Boundary Ranges. De bergketen is niet voor niets zo genoemd, want in 1903 werd hierover een conferentie gehouden. Canada en de VS legden hun verschillen bij in het 'Alaska Boundary Tribunal', dat de grens regelde tussen British Columbia en de Panhandle-regio van Alaska.
Tijdzones
De grens volgt dit natuurlijk spoor in de Coast Mountains dat echter niet de continentale waterscheiding is. Die ligt over de rug van de Rocky Mountains, verder het binnenland in. De hele grens tussen Canada en Alaska is ook een tijdgrens. De tijdzones van 'Alaska Standard Time' en, in de Yukon en het westelijk gedeelte van British Columbia 'Pacific Standard Time', worden daarmee officieel afgebakend. Alaska kent echter twee tijdzones. Door een kleine archipel van de Aleuten - The Islands of the Four Mountains - loopt de tweede tijdgrens van Alaska. Alles ten oosten is 'Alaska Standard Time', de zone ten westen is officieel de 'Samoa Standard Time', maar omdat de Aleuten een betere aansluiting met de rest van de VS wilden hebben, namen ze voor hun eilandketen de 'Hawaii-Aleuten Standard Time' aan.
De hoge toppen zijn veelal bedekt met eeuwige sneeuw en grote gletsjerstromen sieren hun flanken en stuwen zich langzaam door diepe beboste regenwouddalen in de korte maar snelstromende kustrivieren. De blanke ontdekkingsreizigers gaven vreemde namen aan die toppen. Als eerste in de rij zijn er de Lincoln Mountains die oplopen tot op de breedtegraad van de plaatsen Wrangell en Petersburg, waar de grens in een knik de Panhandle een kneepje geeft.
De knop van de steel zogenaamd van de steel probeert af te knijpen. Hier is het dat de grens het echte toppenspoor gaat volgen, te beginnen met de Twin Peaks en Kates Needle (3049 m). Vervolgens als een snoer met kralen in vrijwel rechte lijn de volgende bergtoppen tussen de 2000 en net over de 3000 meter hoogte aaneenrijgt. Zoals Mt. Ratz of The Devils Tumb, en Mt. Ogden ter hoogte van Juneau. Dan de twee pieken van de enorme Taku-gletsjer: Devils Paw en Mt. Nesselrode. De bergen lopen daarna af naar de doorgang bij White Pass op 888 meter hoogte en even verder vormMt. Foster het keerpunt in de grens en het bergenspoor, niet ver bezuiden de 60e parallel, die tevens de enorme lange grens vormt tussen het Yukon Territorium en British Columbia, benevens de zuidgrens van de Northwest Territories en de mountain- en prairiestaten van Canada.
Deze parellelgrens, eigen aan koloniale veroveringen, loopt helemaal tot aan de Hudson Baai. Onze grens veert vervolgens over Mt. Bigger rondom Glacier Bay naar het zuidwesten, waar deze op de top van Fairweather Mountain (4663 m) haast met Cape Fairweather de Grote Oceaan aantikt. Het hout van de steel gaat over in een strip ijzer vol gletsjerijs om zich aan de koekepan zelf te hechten zonder warmte door te laten naar de steel. Zowel letterlijk als figuurlijk in dit politiek geografisch gebakken stuk land in Noordwest-Amerika. Vervolgens volgen we het spoor van de grens via Mt. Hay en om Yakutat Bay heen, voor even naar het noordwesten, en kruisen net bezuiden Mt. Seattle de vernoemde 60e breedtegraad. Het begin of het einde van de provciale verdelingsgrens van Canada in de gematigde en half bewoonde zone van het zuiden en de toendra-zone van het noorden. Het spoor loopt midden door de Saint Elias Mountains met gigantische gletsjers.
Bij enige meer dan vierduizend meter hoge pieken zoals: Mt. Kennedy en Mt. Alverstone en Mt. Hubbard, zwenkt de grens naar het westen, tikt Mt. Vancouver (4785 m) aan en hakkelt dan langs de zuidkant van de Seward Glacier over Mt. Cook en Mt. Augusta naar Mt. Saint Elias (5489 m). Dan zijn we op het punt aangeland waar er bij de landmeters een lineaal aan te pas moest komen om Russisch Amerika, een vrijwel onbekend gebied in de vorige eeuw, te scheiden van de Britse bezittingen in Noord-Amerika. Dit gebeurde ook in het grensverdrag van 1825.
Vanaf Mt. Saint Elias loopt het spoor kaarsrecht naar het noorden en volgt de 141e graad Westerlengte. De lijn loopt zonder zich iets aan te trekken van een natuurlijke barrières, over bergen, door taiga en toendra, kruist de inmiddels machtig brede Yukon River en ten noorden ervan de Poolcirkel. Uiteindelijk om te eindigen bij Demarcation Point, ten oosten van de plaats Gordon, aan de Beaufort Zee, onderdeel van Noordelijke IJszee of Arctic Ocean.
Alaska is wat binnenlandse indeling betreft wel even iets anders dan de overige staten van de VS, die alleen in provincies of 'Counties' zijn verdeeld. Het spoor van de landsgrens over de 141ste graad WL, gaat in de onbegaanbare gletsjer corridor naar de 'Panhandle' over in een 'juridische' grens. Deze lijn scheidt het zuidoosten van Alaska als 'First Judicial Division' of 'Southeastern', met zetel in Juneau, af van de 'Third Judicial Division' of 'South Central', rond Anchorage en Kodiak Eiland, het Alaska Schiereiland en de Aleuten Eilanden. Vervolgens komt er met Fairbanks als middelpunt de 'Forth Judicial Division' of 'Central', een grote lap grond van de Beaufort Zee in het noorden, dwars over Alaska naar het zuidwesten tot Nunavik Eiland in de Beringzee. Gek genoeg bevind zich de 'Second Judicial Division' of 'Northwestern', langs de boorden van Noordelijke IJszee, de Bering Straat en het noordelijk deel van de Bering Zee, inclusief alle eilanden die zich daarin bevinden. Nome is hier de voornaamste btuursplaats.
Grenzen
Een raar 'spoor' van grenzen is die van de provincie of county. Mogen andere staten dan hun hele gebied ingedeeld hebben in counties, Alaska heeft die, behalve in de 'Panhandle' en het gebied rond Anchorage, nagenoeg niet aaneengrenzend. Ze geven het zeggenschapsgebied weer rond belangrijke bevolkingscentra of in verafgelegen gebieden.
In de Panhandle zijn het de counties: Ketchikan Gateway, Sitka en Haines-Juneau. Voor de rest van Alaska zijn dat voor het hoge noorden: North Slope; rond Fairbanks: Fairbanks Northstar; ten noorden van Anchorage: Susitna, ten noordwesten: Matanuska; ten zuiden ervan, de boorden van Cook Inlet: Kenai Peninsula; en Bristol Bay is het county dat het Alaska Peninsula de Aleuten omvat. Kodiak Island is een eigen provincie met de zelfde naam.
Goede doorgaande asfaltweg-sporen voor auto's zijn er eigenlijk alleen tussen Fairbanks, Anchorage onderling en eromheen. Lange doorgaande wegen naar de grens met Canada en verder met aansluiting op de 'Alaska Marine Highway' op Kenai Peninsula en in de Panhandle.
In een land met extremen zijn deze begrenzingen dus niet zo bijzonder. Ook de bestuurlijke gebieden overlappen nauwelijks het gehele land en de echte wildernis is niet te vangen in grenzen en kaders. Een uitzondering zijn de vele nationale parken, reservaten, ecologische zones, kustbeschermings-gebieden en nationale monumenten. De grenzen ervan kunnen grillig de natuurlijke lijnen in het landschap volgen, of rechte liniaalstrepen op een kaart, waarvan in het echt nauwelijks iets te merken is.
Zoals het overal in de wereld is, zijn eigendomsrechten afgebakend, bestuurlijke indelingen variërend van gemeentegrenzen, provinciale grenzen en in Alaska tegenwoordig ook de etnische gebieden waar de autochtonen het tot op zekere hoogte zelf voor het zeggen hebben. Dat is een van de verworvenheden van de oorspronkelijke bevolking, die zich ook laat vertalen in verdragen met de overheid over vis- en mijnbouwrechten en betalingen voor het gebruik van hun territorium.
De erkenning kwam laat... zeer laat en in sommige landen zijn ze er nog niet uit. Canada en Rusland zullen nog over de brug moeten komen om de 'sporen' van onderwerping in het verleden om te zetten in de 'sporen' van nieuwe identiteiten, zelfbestuur en de geschonden verdragen met de autochtonen opnieuw moeten bezien. De toekomst is nog meer grenzen, soms over de grenzen heen!
750.080
