Going Greyhound

De bus is nog steeds één van de beste manieren om door de Verenigde Staten te reizen. Je zit met je rugzak midden in het Amerikaanse leven en ontmoet de vreemdste mensen. En het is goedkoop.

Een Ameripass voor een maand onbeperkt reizen met de legendari­sche Greyhound kost maar zo'n 500 piek. 'Just sit back in your seat and leave the driving to us. Thank you for going Greyhound.' Ga lekker zitten en laat ons maar rijden, zegt de chauffeur. We zijn aan boord van één van de legendarische Greyhounds, onderweg van New York, via Chicago naar Denver en verder.

Voor ons is het de eerste etappe van onze reis dwars door Amerika. Een DC-10 van Bangla­desh Biman, waarin het water langs de binnenmuur druppelde (en door ons al snel Banglacrash genoemd), zette ons op JFK. De A-train dumpte ons in Harlem in een hostel, waar een bed tien dollar kost en waar een gestrand Nederlands meisje ons incheckt. Ons is Arjen en ondergetekende, Nederlandse ontdekkingsreizigers in de voetsporen van Peter Stuyvesant en, meer in de richting, Jack Kerouacs On the Road.

Verbindende factor

In Nederland hebben we voor ongeveer 500 gulden een maandkaart gekocht voor alle lijnen van de Greyhound in de VS en dat zijn er nogal wat. Greyhound verbindt New York met Los Angeles, maar brengt ook de post rond in de verlaten delen van Texas en New Mexico. Daarbij komt nog een aantal lijnen met bestemming Canada. Veel meer dan de concurrerende busmaatschappijen en de treinen van Amtrak is Greyhound de verbindende factor van de States.

Onze maandkaart bestaat uit een hoeveelheid couponnetjes met een omslag en een nietje erdoor. De bedoeling is dat je op het bonnetje schrijft vanwaar je vertrekt en naar welke stad je wilt reizen. Dat bonnetje geef je aan de chauffeur en je kunt plaats nemen in de bus. Althans, dat vertelde de mevrouw van het reisbureau in Nederland.

Deze procedure gold een paar uur geleden al niet op het busstation Port Authority in Manhattan, New York. We hadden onze rugzakken gelegd in de rij voor de bus naar Chicago, zodat we er op konden zitten. Na drie kwartier wachten op onze beurt om in te checken, vertelde de chauffeur dat het couponnetje ingeruild moest worden tegen een instapkaart. En dat moesten we maar doen aan het loket, boven. Daar waar die gigantische rij staat, vroegen wij angstig. Het werd dus de volgende bus, een uur of twee later. Deze procedure blijkt later overigens van station tot station te verschillen.

Maar uiteindelijk hebben we toch deze plaatsen in een bus naar onderweg. Ver voor ons zit een jongen met een enorm Afro-kapsel. Hij belemmert het uitzicht door de voorruit voor alle passagiers. Achter hem zit Ilse, een meisje uit Dresden. Zij maakt foto's met een fototoestelletje uit de tijd dat er nog een muur in de hoofdstad van haar vaderland stond. Naast haar zit the All American Girl, op weg naar huis in Colorado Springs. Al snel verhuizen ze naar de twee plaatsen voor ons, zo halverwege de bus.

Achter ons kent een mevrouw inmiddels het volledige ziektebeeld van de familie van haar buurman, en dat terwijl we pas een uurtje onderweg zijn. Iemand helemaal achterin de bus zit luidkeels mobiel te bellen, begeleid door de discobeat uit de walkman van de Haardos, die nogal hard staat. Kortom, de stemming zit er goed in.

Slapen aan boord

Zo rijden we de nacht in. We stoppen op een parkeerplaats met keuze uit McDonald's, Burger King, Taco Bell en Pizza Hut en proberen tijdens het rijden zoveel mogelijk te slapen. Dat hoort bij onze reisplanning: zoveel mogelijk 's nachts reizen en overdag steden bezoeken. Dat scheelt dollars in de hotels en natuurlijk tijd.

Een goed voorbereid cassettebandje in de walkman doodt de eerste nacht. Ik heb er drie: een voor de met heimwee vervulde, melancholieke zonsondergang. Een voor straks, in de buurt van het Wilde Westen en deze, waarop allerlei liedjes prijken waar de Greyhound in voorkomt. Rod Stewart ('Leaving home on a Greyhound bus' - The Killing of Georgie), John Mellencamp ('On a Greyhound thirty miles beyond Jamestown' - Minutes to Memories) en anderen zingen mij naar Chicago.

We besluiten ons bezoek aan die stad te beperken tot een uurtje op het busstation en checken in voor de lijndienst naar Denver. Daar zijn de Rocky Mountains en een stad is maar een stad. Het betekent nog een nacht in de bus, maar ook een besparing van vele dollars. In een stad geef je meer uit dan in de bus, zo hebben we in New York gemerkt.

Na meer dan een etmaal in deze bus, die naar ons idee steeds krapper wordt, val ik in een bewogen slaap. Hoewel, echt slapen doe je niet. Tientallen keren word je wakker en val je weer in slaap, maar storend is het niet. We zijn niet op reis, maar aan het reizen, een nuance­verschil. De Greyhound hobbelt rustig verder door Illinois, Iowa en Nebraska.

Dreigend handgemeen

In Colorado schiet ik wakker en Arjen ook. Rumoer in de bus. We staan op een duistere parkeerplaats in een plaatsje waarvan we de naam niet weten en hebben geen idee wat er aan de hand is. Arjen vraagt onze buren om opheldering. Een vrouw voor in de bus blijkt haar portemonnee kwijt te zijn. Ook het fototoestelletje van het meisje uit Dresden is verdwenen. Dat hebben ze de chauffeur gemeld en die heeft zijn bus op de eerste de beste parkeerplaats gestopt. Toen hij het eerst ging kijken bij de achterbuurvrouw van Ilse, toevallig met een zwarte huidskleur, zette hij een bom op scherp, zo vertelt onze achterbuurman Arjen. De zwarte passagiers beschuldigen de chauffeur van racisme. Daarop ontstond een scheldpartij die nu dreigt te escaleren.

Als de bedreigde chauffeur de politie erbij wil roepen, verzamelen 'de verdachten' zich buiten de bus. Op het moment dat hij de hoorn van de telefoon ter hand neemt, klinkt een kreet vanuit het toilet achterin de bus. Het toestelletje is gevonden, in het toilet, in de bak waarin de gebruikte papieren handdoekjes worden weggeworpen. Iemand werpt zich op als bemiddelaar tussen een deel van de passagiers en de in het nauw gebrachte chauffeur.

Wie de dader is zal nooit iemand te weten komen, en ook de portemonnee komt niet meer boven water, maar een dreigend handgemeen is in de kiem gesmoord. De spanning echter blijft. We zijn geschrokken en onder de indruk van de spanning tussen blank en zwart die blijkbaar suddert onder de oppervlakte van de Amerikaanse samenleving. Er hoeft maar iets te gebeuren en het loopt uit de hand, zo vermoeden wij.

In Denver pakken we de 'stopbus' naar Silverthorne en gaan wandelen en mountainbiken in de Rockies. De Greyhound brengt ons later via Salt Lake City naar Yellowstone waar we in het gelijknamige park gaan fietsen. Vervolgens gaat de reis naar San Franciso, Las Vegas en via de Hoover-dam naar een halte dicht bij de Grand Canyon. Dit is Route 66, met sfeer en adembenemende natuur. Je kunt er de mondharmonica bijna horen. Als ik me naar Arjen wend, zie ik aan zijn ogen dat hij net zo geniet van onze avonturen als ik.

Ook onze medepassagiers zijn adembenemend. Ik val in slaap met saaie nerds, ik pas de cowboyhoed van een rodeorijder op weg naar de grootste rodeo van Amerika in Salt Lake City en lach om komiek Matt, die op weg naar Phoenix, Arizona de hele bus vermaakt met zijn grappen. Ik dien de aankomende popster van advies als hij mij het bandje laat horen dat hij als demo naar platenmaatschappijen gaat sturen. Amerikanen zijn oppervlakkig, maar vertellen ook meteen al hun problemen, zonder dat je erom hebt gevraagd.

Tegenstrijdig

Ondanks het avontuur heeft vervoer per bus ook zijn mindere kanten. Zo is het busstation om een of andere reden negen van de tien keer in de meest duistere buurt van de stad te vinden. Zoals in Los Angeles, waar we het terrein van het station niet mogen verlaten, omdat daar onze veiligheid niet kan worden gegarandeerd. Of New York, waar bijna direct boven het ondergrondse station de louche sexclubs moeilijk te ontlopen zijn.

Maar gelukkig weten de jeugdherbergen dit ook. Zij zijn afhankelijk van toeristen uit Europa, die dat allemaal niet zijn gewend. Ze spelen er op in door hun klanten van het station te halen en ze er na afloop van het verblijf ook weer terug te brengen. Ook naar vliegvelden overigens. Op elk station vind je een bord met een plaatje van de hostels van de stad en daaronder een knopje dat als je het indrukt, meteen telefonisch contact oplevert met de balie van de slaap­plaats naar keuze.

Trouwens, ook de Greyhound Inc. probeert zoveel mogelijk veiligheid te bieden. Er is een speciaal gratis telefoonnummer waar klanten veiligheidsproblemen kunnen melden en sugge­sties doen om ze op te lossen, 1-800-SAFEBUS. Verder kun je er terecht om het verkeersge­drag van een chauffeur te bespreken als dat niet is bevallen.

De Amerikaanse stations trekken overigens dezelfde types aan als de treinstations in de grote steden van Europa. De veiligheid op de stations komt niet in het gedrang door de veiligheidsdiensten die een oogje in het zeil houden. Dus kijken we met belangstelling naar alle toeristen, militairen, surfers, rappers, alcoholisten, hippies, cowboys, babes, dikkerds, dunnerds en alle interessante mensen die we verder tegengekomen.

Ook de mensen in de bus behoren niet tot de upper-class van Amerika. Over het algemeen maken lagere inkomensklassen gebruik van de bus. Studenten, verlopen zwervers, ouderen, die na hun pensionering hun huis hebben moeten verkopen en maar een busabonne­ment hebben gekocht en zo leven op reis door Amerika.

Maar vooral die ene mevrouw blijft op ons netvlies staan. Die ene mevrouw van een jaar of zestig, die net als wij op het station van Las Vegas zat te wachten. Zij had last van een soort oedeem in het been, zo zagen wij amateur-artsen. Eén been was opgezwollen tot zeker twee maal de normale dikte en had zich tussen de bandjes van haar plastic keukenslippertje gewurmd. Vervolgens was dit rood uitgeslagen en waarschijnlijk gaan zweren ofzo. En gaan ruiken. Echt, ik zweer het, we dachten dat er vliegen op afkwamen. Je kon proberen er niet naar te kijken, maar alsof het een magneet was trok het been je blik aan. Gelukkig ging de arme mevrouw niet naar Phoenix.

Routewijziging

De rit naar Phoenix vliegt voorbij, dankzij de grappen van die Matt. De bedoeling is in de groenste woestijnstad van Arizona de aansluitende dienst te pakken naar New Orleans, maar dagdromen over allerlei Californische strandseries nopen ons het plan te wijzigen. Beach Boys, Baywatch, San Diego. Zelden hebben Arjen en ik zo stilzwijgend overeenstemming over een routewijziging bereikt.

Zo langzamerhand is het wel tijd om bij het loket ons abonnement van nieuwe couponnetjes te voorzien. Ik heb er nog één en we hebben er meer nodig. De mevrouw achter de balie is zeer behulpzaam, maar ook niet zo slim. Ze negeert de overduidelijk aangegeven ingangsdatum en vraagt wanneer we begonnen zijn met reizen. Wij geven de datum en daar rollen de biljetten al uit de computer.

Als we ze aan een nader onderzoek onderwerpen, blijkt de datum niet helemaal te kloppen. Juli is de zevende en niet de achtste maand van het jaar, zoals de loketiste abusievelijk heeft ingetikt. De ingangsdatum van de pas is derhalve met een maand verschoven, zodat we nog een maand extra kunnen reizen. Ik besluit terplaatse mijn terugvlucht te wijzigen.

In San Diego nemen we een hostel aan het strand. Een select groepje van internationale reizigers onderwerpt zich daar aan een regime van beachvolleybal, surfen, parties en kijken naar joggende meisjes. De programma's op de televisie lijken een getrouwe afspiegeling van de werkelijkheid. Sterker nog, de scouts hebben hier wat talenten gemist. Op de achtergrond speelt de lokale zender klassieke rockmuziek en de geplande rustdag aan het strand wordt een week. We zijn blijkbaar zeer vermoeid van alle avonturen.

Toch vertrekken we, na een daverende afscheidsparty en nog een laatste, illegale - want niet betaalde - overnachting naar Los Angeles, Stad der Engelen. Het is voor Arjen de laatste bestemming, want hij heeft verplichtingen in Nederland en moet weer terug. Ik ga nog terug naar San Francisco om vakantie te vieren met een meisje dat ik daar heb ontmoet.

Na nog twee weken komt ook voor mij de tijd om de terugreis te aanvaarden. Op de laatste dag van ons abonnement neem ik een kaartje San Francisco-New York. Dinsdagochtend 09.00 vertrek, vrijdagochtend 10.00 uur aankomst, met overschrijding van drie tijdzones totaal 76 uur in een bus dwars door Amerika. Gekkenwerk, zou je zeggen, maar het geld is op.

Dus ontmoet ik weer de bagagekruier in Denver, die de rugzak van Arjen in de snelbus naar LA zette in plaats van in de stopbus. Ik kom weer door Omaha, Nebraska waar ik heb geprobeerd de communicatie op gang te brengen tussen een Russische klant en een niet-begrijpende Amerikaanse loketbediende. Mijn gezondheid begint te lijden onder slaapgebrek, gebrek aan beweging en het eenzijdige dieet van vier maal daags een hamburger. De Greyhound stopt bijna nergens anders dan bij fast food-restaurants.

Als een zombie bereik ik Chicago en weet dat ik over één nacht van deze kwelling zal zijn verlost.

Twee maanden geleden vertrok ik uit New York als een groentje uit Europa, morgen kom ik terug als een ervaren wereldreiziger. Ik mijmer wat en neem een trui als kussen. De chauffeur houdt zijn inleidende praatje. 'Just sit back in your seat and leave the driving to us'. Zijn stem komt me bekend voor. Ik open een oog en kijk richting bestuurderspositie. Dan weet ik echt zeker dat ik morgen veilig in New York zal aankomen.

Een Ameripass is verkrijgbaar in soorten en maten, van vier tot zestig dagen. Er zijn combi­naties mogelijk met het Canadese busnet en je kunt er overnachtingen in jeugdherbergen bijboeken. Volgens de agent maken er per jaar een paar duizend Nederlanders gebruik van een Ameripass. Daarnaast bestaan er natuurlijk ook gewone enkeltjes en retourtjes. In Alaska en Hawaii zijn geen Greyhounds, dus da's jammer.